Gisteren en eergisteren was ik op het politicologenetmaal. De conferentie voor politicologen uit Nederland en Vlaanderen. Samen met de Vlaams-Amerikaanse politicoloog, Brandon Zicha, had ik een workshop georganiseerd over het meten van partijposities. Twee dagenlang discussie over mijn favoriete activiteit met jonge wetenschappers.

Op het etmaal was ook een discussie tussen Europese kandidaten, onder hen het Utrechtse Partij voor de Dieren statenlid Wanda Bodewitz. Die maakte de opmerkingen dat de PvdD niets links of rechts was. De grootste onzin die er is natuurlijk, zo blijkt uit Harmen’s en mijn onderzoek naar stemgedrag. Van alle partijen in het Nederlandse parlement is de PvdD de meest linkse. Zij stemt voortdurend mee met de linkse partijen (SP en GroenLinks). Als de PvdD iets voorstelt dan stemmen GroenLinks en de SP vaak mee.

Hier naast zie je hoe volgens ons onderzoek de Nederlandse partijen zijn geordend van links naar rechts. Geheel links staat de PvdD, vlak daarnaast staan de SP en GroenLinks. Samen vormen ze de linkerflank. Centrum-links staan D66 en de PvdA. In het midden staat van links naar rechts de ChristenUnie, het CDA en de SGP. Aan de rechter kant staat de VVD en geheel rechts de PVV. De PvdD is dus erg links. Ja, jongens en meisjes. Dit is dus mijn baan. Plaatjes maken waarop partijen van links naar rechts mooi geordend zijn.

Bodewitz begon een heel verhaal hoe de belangen van dieren de traditionele tegenstelling tussen links en rechts oversteeg. Het ging immers om korte termijn of lange termijn. En als dingen die niet over milieu en dieren in stemming komen, zo stelde dan stemde PvdD vanuit het principe dat de overheid het opmoet nemen voor de zwakkeren in de samenleving. Dat noemen wij links.

Maar waar het gaat om dierenbelangen tellen rechts en links niet: Jort Kelder en Krista van Velzen nemen het allemaal op voor dieren. De aap komt uit de mouw. De PvdD willen geen stemmers afschrikken door zich links of rechts te profileren. Geen rechtse stemmers en geen linkse stemmers. Maar dat vind ik kiezersbedrog. Waar het gaat om de stemgedrag is de PvdD links. Maar dat willen ze niet aan de kiezer vertellen.

Maar ja, dierenbelangen tellen natuurlijk het meest. Overigens uit onderzoek van de PvdD zelf blijkt dat er weinig verschillen zijn in stemgedrag tussen de PvdD en de SP en GL waar het gaat om dierenbelangen. De dierenpartij scoort 95.7% pro-dieren. GroenLinks scoort 91.% pro-dieren. Op grote afstand volgt de SP (81.4%). Schijnbaar heeft Femke Halsema meer hart voor dieren dan Krista van Velzen.

PvdD is eigenlijk heel GroenLinks.

Al eerder blogde ik over hoe Europa eruit zou zien als het een American Style federatie was geworden. Met een president verkozen door een electoral college. Vandaag ga ik een stap verder: een president verkozen door een electoral college, een senaat, een huis van afgevaardigden, en een twee partijen stelsel. Een overzicht van een what if geschiedenis van Europa vanaf 1959. De Verenigde Staten van Europa.

In 1959 zijn de eerste verkiezingen in de VSE. De presidentsverkiezingen worden gewonnen door de centrumrechtse Republikeinen, dan nog een partij die met name bestaat uit Katholieken die staan voor een morele samenleving. Het ticket Adenauer/Andreotti wint wel een meerderheid van de kiesmannen, maar niet een meerderheid van de stemmen. Grote staten als Italie en West-Duitsland zijn genoeg. Hij heeft wel een meerderheid in de Senaat, maar niet in het Huis van Afgevaardigden.

In 1964 slaan de Democraten terug. Deze centrum-linkse, seculiere partij verovert Italie. Hiermee wordt de ticket Brandt/Faure gekozen. De ticket laat zien hoe de Democraten verdeeld zijn tussen een meer economisch linkse stroming (Brandt) en een meer economisch rechtse stroming (Faure). Deze partij heeft dan een meerderheid op alle lagen: electoral college, Senaat, Huis van Afgevaardigden, popular vote. De enige twee staten die de West-Duitse Brandt niet weet te veroveren zijn Saarland en West-Duitsland.

In 1969 houden de Democraten een meerderheid op alle lagen (Senaat, Huis van Afgevaardigden, popular vote), behalve het electoral college. Hiermee winnen de Republikeinen onder leiding van Andreotti en Pompidou het Kasteel van Laken terug. Voor het eerst benoemen de Republikeinen een rechtse seculiere politicus als vice-president. Ze weten echter het dominant seculiere Frankrijk niet te veroveren. 

In 1974 wordt de Unie uitgebreid met Denenmarken, Faroe, Noord-Ierland, Zuid-Ierland en Groot Britannie. De Republikein hebben Pompidou vervangen door Thatcher. Met Groot-Britannie aan hun zijde in het electoral college winnen ze met een ruime meerderheid het Kasteel van Laken, zij het niet met een meerderheid van de kiezers, die is voor Democratische presidentskandidaat Den Uyl. De Democraten houden een meerderheid in het Huis van Afgevaardigden. In de senaat is de uitslag 12-12 en heeft Thatcher dus de beslissende stem.

In 1979 wordt de ticket Dehaene/Thatcher gekozen voor de Republikeinen. Thatcher is weer vice-president. Een vrouwelijke, protestantse presidentskandidaat uit een Noord-Europese deelstaat was voor veel Republikeinen een brug te ver. Republikeinen verstevigen hun meerderheid, ook in de Senaat.

In 1984 is de Unie uitgebreid met Spanje, Portugal en Griekenland. Met die landen is een ruime Democratische meerderheid gevormd. President Kinnock is verkozen met als vice-president Edith Cresson. De Democraten is met de tijd omgeslagen van een puur seculiere partij naar een partij voor de arbeidersklasse, die met name steun krijgt uit deelstaten die veel steun willen vanuit Brussel voor het ontwikkelen van hun economie. Daaronder vallen de nieuwe deelstaten, maar ook Zuid-Ierland, de nieuwe deelstaat Wallonie, Frankrijk en Italie. De Democraten heroveren ook de Senaat en houden hun meerderheid in het Huis van Afgevaardigden. Zo heeft alleen nog maar het Hoge Gerechtshof een rechtse meerderheid.

In 1989 zien we slechts kleine veranderingen. Nederland wordt Democratisch, Portugal Republikeins. Kinnock/Cresson wordt herkozen. Het wordt steeds duidelijker dat Republikeinen met name een economisch rechtse partij zijn geworden die zich baseert op steun van de rijkere landen (Vlaanderen, West-Duitsland) en niet meer op een katholieke basis. Dat betekent ook dat de Westelijke staten (waar Religieuze Republikeinen zitten) ook niet meer de basis van de partij zijn. De meeste Afgevaardigden komen nu uit het Zuiden, ze noemen zich zelf Federalists en pleitten voor een kleine centrale overheid.

In 1994 is de Unie uitgebreid met Oosterrijk, Finland, Aland, Zweden en Oost-Duitsland. Alhoewel dit allemaal Democratisch-geneigde staten zijn, veroveren de Republikeinen toch een meerderheid. Voor het eerst wordt een Democratische ticket (Rasmussen/Gonzalez) verslagen met een meerderheid van de stemmen. Het Republikeinse Ticket Kohl/Berlusconi wordt verkozen. Dat ligt met name aan de wisseling in Frankrijk en Italie die gewijd kan worden aan vice-presidentskandidaat Berlusconi, die leider is van de Federalistische stroming binnen de Republikeinen. De Democraten houden slechts een meerderheid in de Senaat.

In 1999 slaat het geluk om. De Democraten winnen de electoral college, de Senaat, het Huis en benoemen ook een nieuwe opperrechter. Voor het eerst sinds 1964 zijn alle branches of Government in de handen van een partij. President Blair en vice-president Prodi betrekken het Kasteel van Laken. De winst is met name te danken aan de omslag van West-Duitsland naar de Democraten. Ook de nieuwe deelstaten Schotland, Wales en Engeland zijn met name Democratisch.

In 2004 is de Unie uitgebreid met de oostellijke lidstaten. Deze zijn dominant Republikeins, dit feit, gecombineerd met een omslag richting rechts in Denenmarken en Duitsland, zorgt voor een Republikeinse meerderheid in alle branches of government behalve het Hoge Gerechtshof. President Chirac en vice-President Kaczynski betrekken het Kasteel van Laken.

In 2009 weten de Democraten weer geen enkele meerderheid te winnen. De nieuwe staten Roemenie en Bulgarije kleuren Republikeins. Het ticket Bos/Royal wordt verslagen door Chirac/Kaczynski. Zelfs traditioneel Democratische staten als Finland en Zweden slaan over naar centrum-rechts. Met de benoeming van een rechtse opperrechter zijn de Republikeinen oppermachtig. Zuidelijke (federalistische) Republikeinen vormen samen met fel Oostelijke Republikeinen een ruime meerderheid in de partij. De Oostelijke Republikeinen zijn fel anti-Russisch en met name georienteerd op veiligheid. Kleinere facties zijn de Westelijke Democraten (Christelijk-rechts) en de Noordelijke Democraten (economisch liberaal).

Bij de Democraten zijn de Zuidelijke Democraten (voor een overheid die ingrijpt in de economie en met name herverdeelt tussen deelstaten) de grootste factie, gevolgd door Noordelijke Democraten (sociaal-democraten die zich met name richten op een overheid die herverdeelt tussen individuen), Westelijke Democraten (klassieke, seculiere Democraten) en Oostellijke Democraten (voormalige communisten).

The West Wing is een leuke serie. De serie wordt vaak geroemd voor zijn realisme. Ik heb daar zo mijn twijfels over. Laat ik me op een punt richten: Jed Bartlet (gespeeld door Martin Sheen was econoom, gouverneur, lid van het huis van vertegenwoordigers van New Hampshire en de Verenigde Staten, vader van drie kinderen en nobelprijswinnaar. Het lijkt me niet waarschijnlijk dat dat in een leven past.

Martin Sheen werd geboren in 1940. Laten we eens aannemen dat Jed Bartlet ook in dat jaar geboren is. Dat betekent dat hij ongeveer rond 1958 (18 jaar) begonnen is met studeren, dat hij ongeveer in 1963 (23 jaar) is afgestudeerd en in 1966 (26 jaar) is gepromoveerd. Dan is daarna ongeveer 14 jaar econoom geweest. Daarna moest hij 6 jaar (drie termijnen) lid zijn van het New Hampshire House of Representatives (40-46 jaar), zes jaar (drie termijnen) lid zijn van het US House of Representatives (46-52 jaar) en daarna ten minste zeven jaar (twee termijnen) gouverneur van New Hampshire (52-59 jaar). Daarna is hij vanaf 1999 (59 jaar) President van de Verenigde Staten. Dat past mooi in de feitelijke gemiddelde leeftijd van presidenten toen ze verkozen waren. Dat is 57,5 (tussen 1945 en 1999). Hij blijft president tot 2007 dan is hij 67. En dan kan hij, met goedkeuren van Wouter Bos, met pensioen.

Als Bartlet geboren is in 1940 betekent dat dat hij zijn jongste dochter heeft gekregen in 1981. Zoey was immers 18 in 1999. 41 is wel wat oud voor een kind, maar zo te zien is Zoey een nakomertje. Immers Annie zijn kleinkind is twaalf in 1999, geboren toen Jed 47 was. Abigail Bartlet klaagde dat zij Liz wel wat vroeg heeft gekregen. Als Liz Annie heeft gekregen toen ze 28 was, heeft Abby Liz gekregen in 1959 toen Jed 19 was. Dat is inderdaad wat vroeg.

Past mooi allemaal in elkaar. Maar helaas het is heel erg onwaarschijnlijk dat Bartlet dan een nobelprijs in de economie heeft gekregen. Immers de nobelprijs voor de economie is een life time achievement award die je wint na een levenslange bijdrage aan de economie als wetenschap. De gemiddelde leeftijd van een economienobelprijswinnaar (tussen 1969 en 1999) is 66. De jongste nobelprijswinnaar was 51, de oudste 82. Politici krijgen geen nobelprijzen in de economie. Dat betekent dat Bartlet maximaal 40 was toen hij de nobelprijs won. Niet erg waarschijnlijk dus.

Laten we dus aannemen dat Bartlet in 1980 op nobelprijswaardige leeftijd was. 66 dus. Dan moet hij in 1914 geboren zijn. Dan werd hij pas president toen hij 74, daarmee was hij ouder dan Reagan de oudste president en dan stopt hij op 82 jarige leeftijd. Bartlet zag er misschien wel oud uit aan het eind van de serie en hij werd misschien wel wat vergeetachtiger maar dat was de MS en niet de Alzheimer. Ook al niet erg waarschijnlijk.

Het kan dus niet zo zijn: Bartlet kan niet al jarenlang een professioneel politicus zijn geweest en de nobelprijs voor de economie gewonnen hebben. Daar heb je in een mensenleven gewoon de tijd niet voor.

"Het is een schandalige en onacceptable actie" aldus Wouter Kolff, bestuursvoorzitter van de VVD in Utrecht over het bekladden van VVD posters met hakenkruizen. Als je, zoals de VVD voorstander van bent het absoluut vrije woord, moet je consistent zijn. Dan moet je kunnen zeggen "De VVD is fascistisch". Dan moet je dat kunnen uitdrukken in symbolen (immers letters zijn ook maar symbolen). En dan mag je die symbolen neerzetten waar je wilt. Dus ook op een VVD poster. Immers het woord moet altijd vrij zijn. Geen beperking.

Het mag dus niet zo zijn dat de eerste de beste keer dat dat vrije woord tegen je gebruikt wordt je dat als een verwerpelijke daad moet afwijzen. Als je Katholieken mag beledigen door te zeggen dat de Paus op Darth Sidious uit Star Wars lijkt, als je Moslims tot in hun ziel mag beledigen door te zeggen dat Mohammed een vieze man is, als je Joodse oorlogsslachtoffers tot in het diepste van hun ziel mag beledigen door de holocaust te ontkennen, dan moet je mogen laten blijken dat je de VVD fascistisch vindt. (Overigens ik denk dat alleen het eerste waar is).

Laat het licht van openbaarheid die de onjuistheid van die meningen maar tonen, toch. In een open debat kunnen we bepalen of de VVD die hakenkruizen verdiend heeft. Maar deze uiting van het vrije woord kan je niet afdoen als schandalig of onacceptabel, ten minste niet als je vindt dat mensen de holocaust wel mag ontkennen.

Of is de VVD lijn: het vrije woord als het hen niet uitmaakt en censuur als het te dicht bij komt?

Vanavond was ik weer bij de Leidse gemeenteraad in verband met de cursus voor aankomende raadsleden. Op de agenda stond de kadernota bereikbaarheid en de referendum aanvraag daarover. Voor de niet-Leidse politiekwatchers. De kadernota bereikbaarheid is het plan van onze wethouder om de binnenstad autoluw te maken en beter bereikbaar met het openbaar vervoer. Dat klinkt leuk maar er achter liggen vrij controversiele plannen om een tram door het centrum heen te leiden en een rondweg te bouwen in mensen hun achtertuin. Een groep burgers had hierover een referendum aangevraagd met als doel hun tuinen autovrij te houden.

Kijk de positie van onze wethouder kan ik goed begrijpen. Hij sluit een compromis met de coalitiepartijen (PvdA, CDA en VVD), de provincie en de omliggende gemeenten. Daarin sleept hij een aantal GroenLinkse punten eruit maar moet op andere punten toe geven. Dat wil je natuurlijk niet per referendum af laten schieten, immers in die heronderhandelingen wordt het nog moeilijker om linkse en groene punten erdoor heen te krijgen.

Maar de positie van de GroenLinksfractie in de raad vind ik deste onbegrijpbaarder. In de raad is er een sterke dynamiek tussen oppositie en coalitie. De D66 en SP fractievoorzitters ijveren voor de titel oppositieleider. En ondertussen proberen de coalitiefractievoorzitters hun compromis te verdedigen en de oppositiepartijen er op te wijzen dat toen zij in de coalitie zaten zij precies het zelfde zouden doen. Maar dan verwacht je dat de fractievoorzitter van GroenLinks het opneemt voor zijn wethouder, door interrupties probeert

De artikelen in de Volkskrant en de Vrij Nederland over de data die ik en Harmen hebben verzameld over stemmingen, zijn natuurlijk op zich leuk maar leveren bovendien ook leuke connecties op. Zo kwam ik via het Volkskrant artikel in contact met Maarten Marx, een informaticus aan de UvA. Hij gebruikt de handelingen in de Tweede Kamer om zijn programmeerkunsten op te oefenen, immers deze grote data set bevindt zich in de het publieke domein.

Hij doet er leuke dingen mee. Leuke grote dingen (een doorzoekbaar archief van alle handelingen), maar ook leuke kleine dingen: bv. dit kleine onderzoekje naar de interruptiestructuur, ook hiernaast weergegeven. Marx laat zien hierin zien wie wie interrumpeerde tijdens de Algemene Beschouwingen in de Tweede Kamer van 17 september 2008. Kant en Rutte (opposotieleiders) interrumperen met name Hamer en Van Geel (regeringspartijen). Zowel Hamer, Slob en Halsema (links) richten hun interrupties met name op Rutte (rechts). Pechtold (progressief) richt zich op de Wilders en Van Geel (conservatieven van nationalistische en christelijke snit). Thieme, Van der Vlies, Verdonk houden zich stil. Achter al het heen en weer lopen naar de interruptiemicrofoon zit dus allerlei structuur: links vs. rechts, progressief vs. conservatief, regering vs. oppositie.

Het is een mooie visualisering van Marx, maar misschien niet de beste manier om de ruimtelijke aspecten van het politieke conflict weer te geven. Dan zou je iedere interruptie als een afstand moeten nemen (hoe vaker je iemand interrumpeert hoe verder je van hem staat) en dan die afstanden multidimensionaal moeten schalen. Dan zou je als het goed is een ruimte moeten krijgen waar deze drie dimensies in zitten.

Een paar weken geleden werd ik gebeld door het partijbureau of ik in het promoteam van GroenLinks wilde voor de Europese verkiezingen. Mijn standaard weigering ("Ik heb een baan en dus geen tijd.") werden snel ter zijde geschoven ("Je kan ook in het weekend flyeren.")  Dus moest ik wel mee doen. Het bureau vroeg me wat ik ervan verwachtte: leuke mensen spreken en folders uitdelen. Wat ik dan van het bureau verwachtte: dat ze folders mee gaven dus.

Vandaag moest ik dus mee. Als promoteam naar Tilburg en Utrecht. Heen vanuit Utrecht met campagnebus met daarin Judith Sargentini, Femke Halsema, Bas Eickhout en hun gevolg. Ik vond het heel interessant om als vlieg op de muur mee te luisteren waarover de "partijtop" het zoal heeft. Vincent Bijlo, vandaag mee als embedded blogger, blogde er al over: de media aandacht (nu.nl: GroenLinks strijdt het meest voor Europese democratie), de peilingen (story of the day Maurice de Hond: 3 zetels voor GroenLinks), en de politieke inhoud (Europese klimaatpolitiek in verband met een debat later die dag).

In Tilburg aan gekomen bleek dat het partijbureau het enige wat ik van ze had verwacht niet had gedaan: geen folders. De onvolprezen Gon Mevis (wethouder in Tilburg) had gelukkig nog wat thuis liggen. Over de zonnige Tilburgse Meimarkt folders uitdelen en praatjes maken. Hemelbestormers grijpen alle mogelijkheden groot en klein aan om kiezers te bereiken. Van een persoonlijk praatje, een speech in een achteraf zaaltje tot een debat bij Llink.

Terug naar Utrecht voor de volgende event. De GroenLinks parken toer, speciaal voor ouders met kinderen. Peuterpop, alcoholloze mix drankjes en springkussens. Het park lag overigens met name vol met schaars geklede mannelijke studenten (kunnen we daar niet een activiteit voor organiseren?). Tussen de enthousiaste peuters vond ik het DWARSbestuur (net terug van een bestuursweekend), fractiemedewerkers Mieke van der Vegt en Niels van den Berge (druk met de campagne) en GroenLinks Goeroe Michel Klijmij ("Niks doen is het nieuwe mee helpen"). Toen om een uur of vijf Judith Sargentini en Femke Halsema  door gingen naar hun volgende activiteit, dacht ik: lekker vroeg thuis. Maar na het mee helpen opruimen, nog even een terrasje pikken met wat DWARSers, een "snelle hap", kwam ik pas om elf uur thuis.

Half geslaagd die promo actie: wat weinig geflyerd maar wel veel leuke mensen gesproken. Morgen mag ik weer: Leiden met DWARS voor mijn werkplek, de Faculteit der Sociale Wetenschappen. Misschien kan ik een stemmen voor cijfers systeem op zetten.

Maakt het wat uit wie een partij leidt? Heeft Agnes Kant een nieuwe koers uitgezet na Jan Marijnissen? Met die vraag kwam Thijs Niemantsverdriet, een journalist van de Vrij Nederland naar mij toe. Hij had het artikel over de PVV in de Volkskrant met mijn cijfers over stemgedrag van Tweede Kamerleden gezien.

Zijn er verschillen in de patronen van samenwerking en slagingspercentages van SP moties onder Kant en Marijnissen? Het is een mooi natuurlijk experiment dat makkelijk met de data die ik samen met Harmen van de Veer heb verzameld kan worden uitgevoerd. De conclusie is wat paradoxaal. De SP werkt meer samen onder Kant, met name met GroenLinks en maar ook met de PvdA, het CDA en VVD, maar minder de PvdD. De Socialistische Partij werkt meer samen en meer met partijen die rechts van ze staan. Tegelijkertijd slagen er minder moties die door de SP zijn ingediend. Meer samenwerking, minder succes, dus. Hoe dat komt weet ik niet precies. Misschien is de polarisatie in de Kamer toegenomen: dat dwingt mensen meer in kampen (meer samenwerking), maar maakt bruggenbouwen (moties aangenomen krijgen) veel moeilijker.

Een leuk zij-projectje dus. Het "echte werk" gaat ook door. Volgende week presenteer ik de follow up van mijn paper "De Stemmen Tellen", het Laver Probleem, op de Nederlands-Vlaamse conferentie voor politicologen, het politicologenetmaal. Hierin gebruik ik de data die in het Volkskrant en het VN artikelen zijn verwerkt, maar dan voor een ander doel. Ik probeer (nog steeds) partij posities te meten op basis van stemmingen in de Tweede Kamer, met hulp van Harmen heb ik nu data van 1994 tot 2008. Ik laat zien dat er grote problemen zijn met deze methode: als je kijkt naar de dynamiek in de Tweede Kamer zie je met name een tegenstelling tussen coalitie en oppositie. Kant samen met Wilders tegenover Van Geel en Hamer. Dit vervormt de uitkomst van mijn metingen danig. De uitkomst van de analyse is niet zo zeer een tegenstelling tussen links en rechts of seculier en religious, maar een tegenstelling tussen regering en oppositie. In het paper biedt ook een aantal oplossingen. ‘t Werkt allemaal prachtig, vinden we zelf, hopen dat de academic community er ook zo over denkt.

Het heeft misschien geen epische kwaliteit, maar Yes (Prime) Minister is een heerlijke politieke serie. Een vergelijking met The West Wing kan niet uitblijven.

Yes (Prime) Minister is een typische Engelse sitcom. In iedere aflevering gebeurt er eigenlijk altijd hetzelfde: Jim Hacker, de ijdele, ietwat naieve minister van Administratieve Zaken en later Minister-President, krijgt een mal idee om stemmen te winnen. Hacker wil een hervormer zijn maar heeft eigenlijk geen Tory of Labour profiel. Zijn stijve, manipulatieve Permanente Secretaris, Humphrey Appleby doet er alles aan omdat idee te voorkomen. Omdat verandering de macht van de ambtenaren ondermijnt. Onder tussen volgen er een paar makkelijke woordgrappen van Bernard Woolley, de prive secretaris van Hacker. Alle scenes spelen af in achteraf kamertjes, we krijgen het House of Commons niet te zien, immers daar vindt de echte politieke besluitvorming niet plaats.

De humor van de serie is gebaseerd op een aantal typische kenmerken van het Britse politiek-bestuurlijke stelsel. De ambtenaren zijn daar politiek-neutraal. Ze blijven lang op hun plek zitten. Ministers wisselen snel omdat bij iedere verkiezing de regering om slaat en de premier regelmatig een cabinet reshuffle houdt. Hierdoor slaat de machtsbalans volslagen door naar de ambtenaren. Dat frustreert de vermogens van politici om pollitiek te bedrijven verschrikkelijk.

The West Wing is een politiek "drama" met komische elementen. Democratische President Jed Bartlet wordt voor allerlei politieke dilemma’s gesteld. Samen met zijn staf, lost hij ze op. Ondertussen probeert hij zijn linkse programma door te voeren, tegen de wil van een rechtse, Republikeinse meerderheid in het Congres. Zijn hoogste ambtenaar, Chief of Staff, Leo McGarry, is zijn beste vriend. Zijn belangrijkste adviseurs zijn ook zijn campaigners. De verschillende presidentsverkiezingen spelen een belangrijke rol in het plot van de serie.

In het Amerikaanse politieke stelsel is de ambtenarij door en door politiek. Iedereen van de Post Master General tot de koffiedames zijn politiek benoemd. Om de vier (tot acht jaar) wisselen die dus volslagen.  De president wordt niet tegen gewerkt door zijn ambtenaren, maar wel door andere politici. In het systeem van scheiding der machten hoeven de president en het congres niet van dezelfde politieke kleur te zijn. Tegenspraak en conflict tussen de verschillende machten zou goed zijn voor de democratie.

Een ding valt op in beide series. Politici zijn volkomen geobsedeerd met winnen van verkiezingen. Hacker laat zich alleen maar leiden door electorale argumenten, Bartlet omringt zich door zijn campagne staf als hij regeert. Wat er electoraal mogelijk is dicteert zijn politieke handelingen.

We hopen allemaal maar dat The West Wing de realistischere serie is. Bartlet is een linkse idealist van het caliber van FDR die heel wat van zijn linkse idealen in de praktijk brengt met aanzienlijke politieke, electorale en uiteindelijk zelfs fysieke beperkingen. Zijn speeches inspireren. Hacker is een ijdele zak zonder idealen die niets weet te bereiken, tegengewerkt door een stijve, conservatieve bureaucratie. Als hij lost barst in zijn pompeuze Churchilliaanse speeches wordt hij grappig in plaats van inspirerend.

Laten we maar hopen dat politici zich laten leiden door hun idealen en niet hun ijdelheid.

Toen Justice Souter zijn aftreden bekend, maakte hield Obama een korte speech. Iedere zin van zijn speech werd onder de microscoop gehouden. Een zin als

"I view that quality of empathy, of understanding and identifying with
people’s hopes and struggles as an essential ingredient for arriving as
just decisions and outcomes."

werd door journalisten, critici en commentatoren gelezen als een belangrijke zin, immers een Supreme Court Justice die empathisch is en oog heeft voor de wensen van mensen, dat moet een Justice zijn die voor abortus is. Empathie is een code woord voor abortus.

Ik moest aan dit verhaal denken bij een debat op de laatste partijraad. Op de agenda stond de vernieuwing van de partijraad. Het woord "diversiteit" viel voortdurend. Er moest in de partijraad nieuwe stijl ruimte zijn voor de diversiteit aan stromingen binnen GroenLinks.

Stromingen, hoe zo? Er is maar een groep binnen de partij die zich profileert als stromingen of als factie:  Krities GroenLinks. Diversiteit is dus een codewoord voor Krities GroenLinks. Een partijstructuur waar ruimte is voor verschillende stroming is dus een partij waar ruimte is voor Krities GroenLinks. Een partijraad waar een apart Krities GroenLinks smaldeel verkozen is.

Tendensrecht werd dat vroeger genoemd. Ook in de oude PSP waren er verschillende momenten groepen die een eigen mening hadden over de koers van de partij. Ze wilden erkend wilden worden als aparte tendens en eigen vertegenwoordiging. Het bekendste voorbeeld hiervan was Proletaries Links, een factie die van de PSP een trotskistische revolutionaire organisatie wilde maken. Ze werden geleid door Erik Meijer, die nu nog even voor de SP in het Euro-Parlement zit. Maar dat is er maar een van verschillende groepjes en tendensen binnen de PSP. Door al die facties en tendensen werd de PSP erg naar binnen gericht. De partij kwam niet meer boven de  drie zetels uit.

Is diversiteit eigenlijk geen codewoord voor "catastrofe"?